Column Erfgoeddag: Ik ben ook Veenendaal

Sanne Heymann, Creatiefnemer en trotse Veense Wolpoes

‘Vooral de architectuur en de straten zijn hier anders. Kijk naar de klinkers hier op de Markt. Zo zie je die bij ons niet hoor!’

Het is een zonnige woensdag op een vroege voorjaarsochtend. Naast mij zit Andy. Drie jaar geleden is hij vanuit Cuba naar Nederland gevlucht en samen met zijn vriend in Veenendaal terecht gekomen. Ik heb hem zojuist het hemd van het lijf gevraagd. Over opgroeien in een dictatuur, over zijn vlucht naar Nederland, maar vooral over Veenendaal en hoe het hem bevalt in zijn nieuwe woonplaats.

Twee jaar geleden ben ik gestart met deze interviews. Onder de noemer ‘Ik ben ook Veenendaal’ portretteer ik maandelijks een Veenendaler die een blik laat schijnen over de woonplaats die veel mensen alleen kennen van het stereotiepe beeld van een christelijk dorp waar zwarte kousen het straatbeeld domineren. Niet heel gek overigens, want hoe kun je de andere kant van het verhaal weten als het je nooit is verteld?

Dus verzamel ik verhalen. Verhalen van de 110 nationaliteiten die Veenendaal rijk is. Niet alleen om te laten zien hoe divers Veenendaal is, maar ook hoe divers de blikken zijn waarmee naar Veenendaal wordt gekeken. Na meer dan dertig portretten verwonder ik me nog steeds over de bijzondere invalshoeken en mooie inzichten die ik dankzij de ander krijg. Door de ogen van Andy, Amarù, Ozlem en Ahmed leer ik Veenendaal, zelfs na meer dan tien jaar, letterlijk opnieuw kennen.

Het doet me denken aan de indrukwekkende TED-talk die ik ooit zag: ‘The danger of a single story’, van Chimamanda Ngozi Adichie. In haar verhaal legt zij uit wat het belang is van het delen van verhalen en dan met name de verhalen die een andere kant belichten dan de kant die we meestal zien, horen of lezen. Het probleem, zo schetst Chimamanda, is namelijk niet dat het stereotiepe beeld niet klopt, maar dat het niet volledig is. Het is één kant van het verhaal. En zolang we slechts die ene kant kennen, is het boek nooit eerlijk en compleet.

Andy kijkt me aan. ‘Vroeger dacht ik altijd dat Nederland Amsterdam was. Maar nu ik hier ben, vind ik Amsterdam meer voor toeristen. Veenendaal is pas écht typisch Nederland!’ Hij wijst nog eens naar die ogenschijnlijke eenvoudige klinkers op de Markt. En ik weet, dat ik die van nu af aan altijd met andere ogen zal bekijken.