Doneer Vrijwilligers

Behouden en herstel van de zwarte Sachembij populatie in Kwintelooijen

De zwarte sachembij (Anthophora retusa) is een bestuiver die zich laat zien in het vroege voorjaar. De mannetjes van deze hommelachtige soort laat zich eind maart al zien, snel gevolgd door de vrouwtjes. Menig wilde bijenliefhebber trekt naar Kwintelooijen om er de zwarte sachembij vast te kunnen leggen. Ze is voor kenners een cadeautje om te aanschouwen, want de enige andere populatie is te vinden in Limburg. Waar deze soort in 1950 nog wijd verspreid en algemeen was, is deze populatie de laatste jaren met 87% gedaald en krijgt de zwarte sachembij niet alleen de status zeer zeldzaam, maar ook ernstig bedreigd (Reemer, Rode lijst Wilde Bijen, 2018). Dit is een wereldwijde trend.

Bijzonder en kwetsbaar
De populatie in Kwintelooijen is bijzonder en zeer kwetsbaar. We kunnen spreken van een metapopulatie: een groep individuen die volledig afgesneden is van interactie met andere populaties van dezelfde soort. Dat maakt de soort zeer gevoelig: als ze uitsterft is de kans zeer klein dat de soort ooit nog boven de rivieren voorkomt: de andere populatie is namelijk ruim 145 kilometer verwijderd van haar andere soortgenoten. De populatie moet een grote, gezonde omvang hebben voor gen-diversiteit, en daarmee weerbaarheid en gezondheid.

Bescherming is nodig
Om deze populatie te behouden is bescherming nodig. Landschap Erfgoed Utrecht, Gemeente Rhenen en Natuurwerkgroep Kwintelooijen slaan de handen ineen om van Kwintelooijen een blijvend huis te maken voor deze bijzondere wilde bij. Samen gaan wij aan de slag voor deze soort. Dankzij financiering van provincie Utrecht, Fonds 1999 en SBNL Natuurfonds is dit mogelijk.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

  • Het versterken van de leefomgeving door het realiseren van meer nestgelegenheid (begroeiing op leembulten verwijderen)
  • Het verbeteren van het voedselaanbod door het inzaaien en planten van lokale, biologische en gebiedseigen vlinderbloemigen (2 vakken van 400m2 samen)
  • De huidige populatie in kaart gebracht door een wetenschappelijk inventarisatie uitgevoerd door EIS – Kenniscentrum voor Insecten (zie rapport onderaan de pagina)
  • Nesten in kaart brengen zodat er rekening mee gehouden kan worden in toekomstig beheer
  • Ecologie en gedrag in kaart brengen door wetenschappelijk vervolgonderzoek door EIS – Kenniscentrum voor Insecten
  • Beheren van het bloemenbed zodat het gewenste resultaat ontstaat
  • Beheerplan van het gebied aanpassen n.a.v. onderzoek en resultaten (inzet vrijwilligers, grote grazers, kaal houden leembult, etc.)
  • Vergroten draagvlak wilde bijen bij vrijwilligers en omwonenden door excursies
  • Inventariseren andere populaties van de zwarte sachembij in de provincie (Remmerden, Elster Buitenwaarden, Plantage Willem III, Zeist, Soesterberg)

 

Mooie video over het project de zwart sachembij

In recreatiegebied Kwintelooijen tussen Veenendaal en Rhenen woont de zeldzame zwarte sachembij. Waar deze soort in 1950 nog wijd verspreid en algemeen was, is de populatie de laatste jaren met 87% gedaald. Samen met de gemeente Rhenen en Natuurwerkgroep Kwintelooijen werkten we in 2023 aan het verbeteren van de leefomgeving van de zwarte sachembij. In de video vertelt projectleider en bijenkenner en -liefhebber Willemijn van Hees erover.

Benieuwd naar de resultaten?

Mede mogelijk gemaakt door

Liever persoonlijk contact?

Willemijn helpt je graag verder