Doneer Vrijwilligers
650 jaar democratie in Utrecht

Werken met erfgoed aan burgerschap

Maak van leerlingen de democratische burgers van morgen

Erfgoed(educatie) en Burgerschap gaan hand in hand. Erfgoed staat immers middenin de samenleving. Vaak letterlijk. Het kan een monument, een oude waterpomp op het plein, een fort van de Waterlinie, een archeologische vondst of een (plaatselijke) traditie zijn. Iedereen kan er iets van vinden. Je kijkt vanuit jouw  perspectief naar de wereld om je heen. Wat jij denkt, voelt en vindt kan verschillen van een ander. Erfgoededucatie helpt bij het vormen van democratische burgers die bewust zijn van hun eigen culturele erfenis en met open, nieuwsgierige houding naar die van anderen kijken. 

Onderzoek (lokaal) erfgoed met je klas. Laat leerlingen verschillende perspectieven, emoties en belangen ontdekken.
Erfgoed gaat over maken, bewaren, waarderen, betekenisgeven en doorgeven. Erfgoed is niet in beton gegoten, maar is juist context, plaats, tijd én persoons-gebonden. Wat ik van waarde en betekenis vind, geldt niet automatisch voor jou. Met erfgoed uit de eigen omgeving kun je met je leerlingen vanuit een tastbaar voorbeeld vaardigheden én attitudes oefenen die aansluiten bij Burgerschapsdoelen. Zo ontdekken ze dat er meerdere perspectieven, emoties en belangen naast elkaar kunnen zijn. 

Wie bepaalt wat erfgoed is? Hoe wordt iets erfgoed? Welke belangen en emoties spelen rondom dit erfgoed? En wie vertelt mij welk verhaal, vanuit welk perspectief?

Daag je leerlingen uit met het gratis lesprogramma (11 tot en met 14 jaar))

Speciaal voor leerlingen uit de bovenbouw van het basisonderwijs én onderbouw van het voortgezet onderwijs is er de les 'Klaar voor de sloop, of niet?'. In de les staan democratische waarden centraal.
De les start met een korte powerpoint over democratie en 650 jaar democratie in de provincie Utrecht. Daarna denken de leerlingen vanuit een rol na over de verschillende emoties, belangen en perspectieven die rondom een gebouw kunnen spelen.
Het lesmateriaal bestaat uit een powerpoint 650 jaar Democratie (notities staan in ppp) en daarnaast een lesbeschrijving met een bijbehorende ppowerpoint en werkbladen. De les duurt ca. 60 tot 90 minuten.

Bekijk de infographic Erfgoed en Burgerschap

Waar werk je aan met erfgoed?

 
Bij het samen onderzoeken van (lokaal) erfgoed leg je de nadruk op de verschillende waarden, emoties en betekenissen van het erfgoed voor jou en voor een ander. Zo laat je zien dat erfgoed staat en ontstaat in een diverse, democratische samenleving. Je stimuleert: 

- kritisch en creatief denken
- een open en genuanceerde houding
- het onderzoeken van je eigen aannames 
- goed naar elkaar luisteren 
- je inleven in anderen

Klik hier om meer te lezen over SLO doelen voor Burgerschap.

Er zijn meer verrassende lessen voor leerlingen van 4 tot 14 jaar over erfgoed en burgerschap!
erfgoed

In 2025 viert Utrecht 650 jaar democratie

In 2025 is het precies 650 jaar geleden dat een groep belangrijke Utrechtse ridders en burgers inspraak kreeg om de macht van de Utrechtse bisschop te beperken. Een mooi moment om de democratie te vieren! Ook in de klas.

In 1375 maakten mensen uit steden en dorpen in Utrecht afspraken met de bisschop over samenwerken en problemen oplossen. Ze schreven deze afspraken op in de Stichtse Landbrief, zoals over het voeren van oorlog en het heffen van belastingen. Belangrijke beslissingen moesten voortaan in overleg genomen worden. De bisschop had niet langer het alleenrecht. 

Een grote groep mensen kreeg dus een stem. Je kunt de Stichtse Landbrief dan ook zien als een vroege vorm van democratie.
Het Utrechts Archief heeft het origineel van de Stichtse Landbrief in bezit en is tentoongesteld en ook voor scholen te bezoeken.

Lees het venster over de Stichtse Landbrief op Canon in de klas

Vier 650 jaar Democratie in Utrecht!

Op 17 mei 2025 is het 650 jaar geleden dat de Stichtse Landbrief werd ondertekend. In de provincie Utrecht wordt deze eerste stap naar democratisch bestuur gevierd met tal van evenementen.
Daarnaast zijn er lesmaterialen voor het onderwijs, zoals het Provinciespel voor scholen en een digitale lesbrief  over democratie. 

  • Bekijk het Proviniciespel
  • Bekijk de lesbrief Democratie van Prodemos voor Voortgezet onderwijs
  • Het Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen heeft lesbrief Laat maar horen! voor in de klas.

 

 

Hier vind je alle activiteiten voor 650 jaar Provincie Utrecht!