Doneer Vrijwilligers
Leren

gaat je leven lang door

Erfgoededucatie in het Voortgezet Onderwijs

Wil jouw school aan de slag met erfgoed en de eigen omgeving? Landschap Erfgoed Utrecht kan advies geven over kansen en mogelijkheden. Daarnaast bieden wij lesvoorbeelden, advies, cursussen, werkvormen en ideeën hoe je dit als VO school kunt vormgeven.

Jongeren in het voortgezet onderwijs kunnen leren van, met en over hun eigen omgeving. De eigen omgeving is een rijke leeromgeving waarin leerlingen veel over hun omgeving en zichzelf te weten komen. Ze ontdekken een schat aan verhalen, hebben verrassende ontmoetingen of verdiepen zich in onderzoeksvragen. Maar bovenal reflecteren ze op wat ze zelf ervan vinden en een ander. Het maakt ze tot zelfbewuste, erfgoedwijze burgers. Ben jij een docent, CKV-docent of ICC-er in het voortgezet onderwijs en wil je advies of inspiratie? Neem dan contact met ons op. We helpen graag!

De erfgoedwijze burger
Wij geloven dat erfgoededucatie een belangrijke bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van leerlingen. Het kan hen aanzetten tot actieve en zelfbewuste burgers. Erfgoed kan leerlingen meer te weten laten komen over de plek waar zij opgroeien, de ontwikkeling van Nederlandse instituten en veranderende waarden. Erfgoed nodigt ook uit om kritisch te denken, gevoel of opinies onder woorden te brengen, en daarover met elkaar in gesprek te gaan, en te blijven.

Formats voor projectdagen

Elke school heeft projectweken. Hoe mooi is het als leerlingen naar buiten gaan, hun omgeving ontdekken en daarna betekenis kunnen geven en reflecteren? Wij hebben twee formats waarmee docenten aan de slag kunnen.

1. Je omgeving in een ‘zachte atlas’
Leerlingen zien hoe kunstenaars als Jan Rothuizen (bedenker 'zachte atlas') en Marijke van Rijnsoever naar een omgeving kijken en dit in woord en beeld uitdrukken. Zij zetten naast de waarneming met alle zintuigen, ook verbeelding in. Wat maakt mijn omgeving bijzonder voor mij? Wat valt op? Waar ben ik nieuwsgierig naar? Aan de hand van een stappenplan onderzoeken de leerlingen hun omgeving en voegen hun eigen betekenis en beleving toe. Ze  verwerken daarin hun persoonlijke ervaringen in een beeldende opdracht.

2. Erfgoed om de hoek
Leerlingen ontdekken de verhalen, emoties en belangen achter het landschap. Dat landschap dat op het eerste gezicht heel vanzelfsprekend lijkt, maar hevig onder druk staat.  Klimaatverandering, energietransitie, stikstof en woningbouw. Landschap ontstaat, vervormt en verandert door de tijd en de keuzes van mens. Leerlingen worden zich bewust van hun relatie met en hun verantwoordelijkheid t.a.v. het landschap (dat zij zelf ook ‘gebruikers’ en ‘makers’ kunnen zijn van dit landschap: je omgeving is geen vaststaand gegeven). Wie vindt er wat van? Verdiep je in een rol en bekijk het landschap door deze bril. Door het inbrengen van verschillende perspectieven worden leerlingen zich bewust van de complexiteit aan belangen en emoties die er kunnen spelen. 

Professionalisering voor docenten

Wij dragen met onze experttrainingen bij aan de professionalisering van docenten en ICC-ers. Er zijn trainingen over het het in kaart brengen van en werken met je culturele omgeving (t.b.v. projectweken), en over kijktechnieken.

Meer doen met je eigen omgeving
Deze training geeft teams inzicht in het werken met erfgoed in de eigen omgeving. Erfgoed is ten alle tijden een rijke leeromgeving én vakverbinding. Je raakt altijd aan meerdere vakken als burgerschap, cultuuronderwijs, aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, taal…

Samen anders kijken
Wat zie je eigenlijk? Waar kijk je naar? Wat denk je daarbij? Leerlingen groeien op een in wereld waarin een overvloed is aan beeld. Ook in het onderwijs worden foto’s, prenten, aardrijkskunde kaarten, kunstwerken en voorwerpen gebruikt als bron of illustratie. Door hardop te denken, te benoemen wat je ziet en te luisteren naar je klasgenoten, word je bewust van je eigen perspectief, aannames en mening. Samen kijken stimuleert het kijken vanuit meerdere invalshoeken en rekt als het ware je denken op. Deze training biedt tal van kijktechnieken om met de klas beelden te ‘lezen’.