Beleidsplan 2021-2024

Executive summary

Landschap Erfgoed Utrecht
Onze organisatie is actief op een breed werkterrein. Wij verbinden al meer dan 40 jaar mensen met het landschap en cultureel erfgoed in hun omgeving. We doen dit vanuit het besef dat die verbinding zowel de mensen als het landschap en erfgoed ten goede komt. De impact die wij als organisatie nastreven, luidt als volgt:

Bewoners van de provincie Utrecht voelen zich verbonden met de geschiedenis, het landschap en het culturele erfgoed in hun omgeving. Dit vergroot hun eigenwaarde, draagt bij aan de kwaliteit van leven en verhoogt het draagvlak voor het behoud en beheer van erfgoed en landschap.

Alle activiteiten die wij verrichten in het kader van deze organisatiedoelstelling vallen onder een of meer van de volgende werk-pijlers:

• behouden en beheren van landschap en erfgoed
• scholing, kennis en educatie op het gebied van landschap en erfgoed
• het bieden van mogelijkheden om landschap en erfgoed te beleven

De inzet van vrijwilligers speelt bij de drie pijlers een onmisbare rol. Om nog beter en op grotere schaal ons werk te kunnen doen voor landschap en erfgoed gaat Landschap Erfgoed Utrecht groeien in aantal vrijwilligers. De urgentie daarvoor is zeker in het huidige tijdsgewricht groot. Daartoe is een CRM aanpak in ontwikkeling waarmee die groei kan worden gerealiseerd en kan worden gewerkt aan verbeterd en gemoderniseerd vrijwilligersbeleid voor het aantrekken en behouden van nieuwe (o.a. jongere/inclusieve) groepen mensen. Landschap Erfgoed Utrecht gaat via de CRM aanpak de regisseursfunctie vervullen tussen vraag en aanbod van vrijwilligers en vrijwilligers werk.

Relevante ontwikkelingen - zeven trends
Om te bepalen waar we de komende jaren onze focus op moeten richten hebben we zeven externe trends en ontwikkelingen geïdentificeerd - klein en groot - die direct invloed hebben op ons, onze organisatie en ons werkveld. Het betreft:

1. de klimaatcrisis, die een ontwrichtende werking heeft op planten- en dierenleven in Utrecht en die voor wat betreft het menselijk gedrag leidt tot extra druk op groen en blauw;
2. de bevolkingsgroei, die onder meer leidt tot toenemende druk op steden en groen (natuur) en tot ondervertegenwoordiging van jongeren op het platteland en daarmee tot druk op het draagvlak voor culturele en erfgoedvoorzieningen;
3. de maatschappelijke discussie rond de landbouw, die naar verwachting zal leiden tot verduurzamingsinitiatieven en tot verandering van de functie van een deel van het landschap.
4. de omgevingswet en bestuurlijke decentralisering/veranderende wetgeving, die kansen biedt voor nieuwe integrale samenwerkingsvormen;
5. de toenemende digitalisering, als gevolg waarvan onder meer nieuwe mogelijkheden ontstaan voor het inzetten van vrijwilligers en bijvoorbeeld digitaliseren van collecties;
6. de coronacrisis, die naast vele andere gevolgen ook heeft geleid tot een herwaardering van wandelen/recreëren in de natuur;
7. De toenemende diversiteit van de maatschappij die vraagt om andere en inclusieve vormen van participatie.

Elk van deze externe ontwikkelingen heeft invloed op hoe we waarborgen dat landschap en erfgoed in de provincie Utrecht de zorg krijgen die ze verdienen. Het betekent dat we ons nog nadrukkelijker als professionele organisatie op die terreinen en bij de betreffende netwerken zullen profileren.

Aanpak
Gegeven onze organisatiedoelstelling en de externe trends en ontwikkelingen zoals hierboven beschreven zullen wij in de komende beleidsperiode inzetten op verbinden en vooruitkijken. Door te zorgen voor verbinding tussen Landschap Erfgoed Utrecht en de buitenwereld - vrijwilligers, overheden, bedrijfsleven, andere organisaties, het brede publiek, donateurs - vergroten we de impact van onze organisatie. Wij hebben ten aanzien van elk van deze groepen concrete activiteiten vastgesteld die gericht zijn op de vergroting van deze verbinding en die we in de komende beleidsperiode zullen uitvoeren.

Tot de belangrijkste activiteiten behoort het voeren van integrale thematische publiekscampagnes, een dynamische bundeling van projecten voor landschap en erfgoed onder de paraplu van één actueel thema. Door die bundeling vergroten we onze communicatiekracht, werken we aan integraliteit tussen landschap en erfgoed en zijn we beter herkenbaar en aantrekkelijk voor onze doelgroepen. De eerste campagne die we lanceren in februari 2021 heeft als thema ‘Verover je omgeving!’, waarmee we vrijwilligers, partnerorganisaties en het grote publiek willen activeren zich intensief in te zetten voor het landschap en erfgoed en zich te binden aan onze organisatie. Het is voor het eerst dat Landschap Erfgoed Utrecht zich profileert met dergelijke campagnes.

Gezien het tempo waarin ontwikkelingen zich opvolgen, zullen we er in de komende beleidsperiode voor zorgen dat we steeds blijven vooruitkijken. Zo helpen we mee om de toenemende recreatiedrukte te spreiden (Klompenpaden), stimuleren we boeren in het kader van natuurinclusieve landbouw en zetten we stevig in op participatie met inzet van digitale middelen. We anticiperen op trends en ontwikkelingen die op ons afkomen, meten de effectiviteit van onze campagnes en verleggen de koers als dat nodig is.

Business Development
In de komende periode zal ook de nadruk worden gelegd op het ontwikkelen van interessante en aantrekkelijke proposities waar het bedrijfsleven, fondsen en andere organisaties in de Provincie Utrecht zich aan willen committeren in sponsoring, co-creatie, bestaande projecten en menskracht (vrijwilligers). Een opgaaf in het huidige tijdsgewricht, maar een must als het gaat om de gezonde financiële bedrijfsvoering.  

Ondersteuning: de Theory of Change
Ter vergroting van de benodigde flexibiliteit en wendbaarheid maken we gebruik van de zogeheten Theory of Change. Deze theorie helpt ons gedurende de gehele beleidsperiode bij beslissingen over de vraag of we (nog) de goede dingen doen en dus om te sturen op impact:

• De Theory of Change is een hulpmiddel om de vertaalslag te maken van de beoogde impact van de organisatie naar concrete handelingen (why, how, what). Wij hebben met toepassing van deze theorie onze activiteiten voor de komende beleidsperiode bepaald;
• Toepassing van de theorie stelt ons ook in staat om tussentijds vast te stellen of specifieke activiteiten die we uitvoeren ook daadwerkelijk het effect hebben dat we daarmee beogen. Blijkt dat niet het geval dan kan dus tussentijds bijsturen plaatsvinden op die activiteiten. Zo kunnen we steeds actueel blijven en die dingen doen die op dát moment nodig zijn, in plaats van, zoals voorheen, een complete beleidsperiode werken aan vastgestelde kaders (KPI’s) om aan het einde daarvan vast te stellen of de doelen zijn gerealiseerd;
• Aan het eind van de beleidsperiode zal de Theory of Change ook ingezet worden om de ‘overall’ effectiviteit te meten van het geheel aan (bijgestuurde) activiteiten dat wij in deze beleidsperiode uitvoeren, en daarmee om te kunnen beoordelen in hoeverre we als organisatie impact hebben gehad.

Onze grootste opdrachtgever, de provincie Utrecht, stuurt tegenwoordig op impact en staat onze ook voor.

Tot slot
Met het beleidsplan ‘Iedereen geeft om mooi’ leggen we het fundament voor de activiteiten waarmee we in de periode 2021-2024 willen bijdragen aan een sterkere verbinding tussen de bewoners van Utrecht, onze stakeholders en het bedrijfsleven met het landschap en cultureel erfgoed om hen heen. Dit vanuit de wetenschap dat mensen zich vrijer en gelukkiger voelen als ze zich verbonden weten met het erfgoed en landschap in hun (nabije) omgeving.