Boerenlandvogelbalans 2020 schetst treurig beeld

De nieuwe Boerenlandvogelbalans laat zien dat vogels van het open boerenland, zoals de grutto en de patrijs, sinds 1990 met bijna 70% afnamen. Vogels die op erven en in struweel in het buitengebied broeden, bleven nagenoeg stabiel. De cijfers van onder andere de provincie Utrecht schetsen een somber beeld als het gaat om de broedprestaties van bekende vogels als de scholekster en de kievit. Ze hebben te lijden onder het geïntensiveerde landgebruik en daarmee samenhangende verdroging, vermesting en versnippering. Minder geschikt leefgebied, minder voedsel en meer predatie zijn daar directe gevolgen van.

De balans is samengesteld door Sovon, LandschappenNL (waaronder Landschap Erfgoed Utrecht) en de Bond Friese VogelWachten (BFVW). De basis ervan bestaat uit gegevens die door hun vele duizenden vrijwilligers zijn verzameld.

Onvoldoende nest- en kuikensucces
Vrijwilligers van Landschap Erfgoed Utrecht controleren en beschermen jaarlijks veel nesten van vogels in het open boerenland. Het merendeel daarvan is van de kievit, grutto, tureluur en scholekster. In Utrecht zijn ongeveer 350 vrijwilligers actief. De resultaten zijn verslechterd ten aanzien van de voorganger, de Weidevogelbalans in 2012. In de provincie Utrecht is ook de uitkomstkans van de scholekster gedaald. Naast het nestsucces is de kuikenfase een essentieel onderdeel. De tellingen van grutto’s laten hier ook achteruitgang zien. 2020 was daarbij een dieptepunt met een succes van slechts 40%, terwijl dit minimaal 65% moet zijn om de populatie stabiel te houden. 

Ons aanvalsplan
Met het aanvalsplan grutto worden kansen geschetst met het motto ‘aanval is de laatste verdediging’. Door gebieden optimaal in te richten en te beheren kan de populatie weidevogels herstellen. Door gebiedsplannen te maken samen met alle betrokken partijen (vrijwilligers, natuurorganisaties, jagers en agrarische collectieven) wordt iedereen verantwoordelijk. Ook Landschap Erfgoed Utrecht gaat hieraan bijdragen. Maatwerk per gebied en de samenwerking is daarbij een belangrijk onderdeel van het succes. Daarbij zal de boer beloond moeten worden voor de extra inspanning de geleverd worden. Utrecht als weidevogelprovincie heeft hier een zware verantwoordelijkheid voor.

Vrijwilligers
In Utrecht zijn op lokaal niveau al successen geboekt ten aanzien van de weidevogels door inzet van vrijwilligers. Een goed voorbeeld is het weidevogelgebied De Hoorn, net onder Houten. Dit gebied is in 2016 optimaal ingericht voor weidevogels, onder andere door het aanleggen van een plas dras op zonnepanelen. De pomp werd hierbij gefinancierd door een voucher van het project Groen aan de Buurt. Het aantal nesten is toegenomen van 28 in 2016 tot 53 in 2020. Ondertussen gebruiken de scholeksters de plas dras ook als slaapplaats. Een lichtpunt wat tot stand is gekomen door een samenwerking van veel partijen met een enorme inspanning van vrijwilligers!

#Aanvalsplangrutto

Ons aanvalsplan is op 18 november aangeboden aan minister Schouten. Wij hopen natuurlijk dat zij het plan omarmt en verder brengt. Volg of deel ons aanvalsplan ook op social media met #aanvalsplangrutto!